"Hoe deden ze dat vroeger, zonder kraan?"

Dat is een vraag die bij velen opkomt. Bij ons ook. Als je je daarin verdiept, is er eigenlijk verbazingwekkend weinig over te vinden. Er zijn (oude) foto's van het steken van nieuwe roeden waarop je in ieder geval ziet dat er veel meer mankracht bij nodig is.

Wij vroegen het aan de voorgangers van onze molenmakers. Zij zijn net met pensioen en hebben het nog zelf meegemaakt dat er zonder kraan een roede naar boven moest.

Kort gezegd komt het erop neer dat als het een vervanging van de roeden betreft, ze één van de oude roeden lieten zitten en deze gebruikten om de nieuwe roed naar boven te hijsen. Dat hijsen gebeurde dan met katrollen en over het algemeen een zogenaamde 'kaapstander'.

Een kaapstander is een vertikaal opgestelde windas (lier) die rondgedraaid wordt door middel van vier of meer handspaken en waarmee zware lasten kunnen worden gehesen of verplaatst. Het touw waaraan de last is vastgemaakt, wordt langzaam maar zeker om de ronddraaiende spil van de kaapstander gewikkeld. 

Als het om een nieuw te bouwen molen ging, plaatsten de molenmakers een kortere (minder zware en goed te hanteren) boom in de as, de Napoleon. Dan werden daar de katrollen aan vast gemaakt om de roed naar boven te hijsen.